Küçük işyerlerinin iş sağlığı ve güvenliğinden doğacak ek maliyetlerini azalmak amacıyla hazırlanan yönetmelik, resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereğince 10'dan az işçisi olan işverenlere devletin vereceği destek 1 Ocak 2014 tarihi itibariyle uygulanacak.
Destekten 1-9 arası işçi çalıştıran tehlikeli ve çok tehlikeli işyerleri yararlanacak
İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerince desteklenmesi gereken işyerlerinin işçi sayısı belirlenirken;
-İşverenin Türkiye genelinde tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde çalıştırdığı sigortalı işçiler esas alınacak,
-İşverenden iş alan alt işverenlerce çalıştırılan sigortalılar toplam çalışan sayısına dahil edilecek,
- İşyerinde çeşitli nedenlerle ay içinde çalışması bulunmayan ve ücret ödenmeyen sigortalılar toplam çalışan sayısına dahil edilecek,
--Ay içinde işe giren veya işten çıkan sigortalılar da sigortalı sayısına dahil edilecek.
-Her bir ayda Kuruma verilmiş asıl ve ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalı sayısından, iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalı sayısı düşülür.
İşçi Sayısında Kimler Dikkate Alınmaz
İşyerinde bulunan aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler çalışan sayısının tespitinde dikkate alınmaz. Bu hükümden de anlaşılacağı üzere iş sözleşmesiyle çalışanlar işçi sayısında hesaba katılacak.
Destek Miktarı Tehlike Derecesine ve İşçi Sayısına Göre Belirlenecek
İşyerinin tehlike sınıfı ve Kuruma bildirilen sigortalı sayısı ile sigortalıların çalıştıkları gün sayısı esas alınarak her bir işyeri için ayrı ayrı destek miktarı belirlenecek.
İşverenlerin birden fazla işyeri var ise ve o işyerlerinde çalışanların toplam sayısı 10'dan az ise her işyeri için destek miktarı belirlenecek. Mesela işverenin bir işyerinde 5 işçi, diğer işyerinde 4 işçi çalışıyorsa her iki işyeri için destek alabilecek. Bu işyerlerinin tehlike sınıfı farklı ise işyeri hangi tehlike sınıfına giriyorsa destek miktarı ona göre belirlenecek.
Tehlikeli işyerleri için destek miktarı sigortalıların prime esas kazanç alt sınırının günlük tutarının %1,4 ‘ü, çok tehlikeli işyerleri için bu oran %1,6'olacak.
2014'ün ilk altı ayında tehlikeli işyerlerindeki bir işçi için verilecek destek miktarı aylık 14.99 TL, çok tehlikeli işyerlerinde çalışanlar için aylık 17.13 TL. olacak.
2014'ün ikinci altı ayında tehlikeli işyerlerinde çalışan bir işçi için verilecek destek miktarı aylık 15.87 TL.,çok tehlikeli işyerlerinde çalışanlar için aylık 18.14 TL. olacak.
Destek miktarını işçi sayısına göre hesaplamak isteyen işverenler, aylık olarak bir işçi için belirlenen destek miktarı ile işçi sayısını çarparak toplam miktarı elde edebilirler. Mesela bir işverenin 9 işçisi var ise ve bu işçiler çok tehlikeli işyerinde çalışıyorsa (17.13 X 9 =154.17) birinci altı ayda aylık 154.17 TL. destek alacak.
Aylık çalışması az olan işçiler için destek miktarı, sigortalıların prime esas kazanç alt sınırının günlük tutarı üzerinden yapılacak hesaplama ile belirlenecek. Ay içerisindeki çalışma süresi kaç gün ise o kadar destek verilecek.
Destekler üçer aylık dönemler halinde hesaplanacak
Yönetmeliğin taslak aşamasında altı aylık hesaplama dönemi belirlenmişti ve bu sürenin uzun olduğunu gündeme getirerek, üçer aylık hesaplama döneminin esas alınması gerektiğini iki hafta önceki yazımda açıklamıştım.
Yayımlanan yönetmelikte üçer aylık hesaplama döneminin esas alınması isabetli olmuştur. Buna göre üçer aylık dönemler halinde hesaplanan destek miktarı dönem sonundaki ikinci ayın sonunda işverene ödenecek. Ancak işverenlerin ödenmemiş prim ve prime ilişkin borcunun bulunması halinde, destek tutarları bu borca mahsup edilecek.
Kayıtdışı İşçi Çalıştıranlar Destekten Yararlanamayacak
Çalıştırdıkları işçileri SGK'ya bildirmedikleri tespit edilen işverenler, tespitin yapıldığı ayı takip eden aydan başlamak kaydı ile sağlanan destekten üç yıl süreyle faydalanamaz. Kayıt dışı çalışanın işe başladığı aydan itibaren yapılan ödemeler Kurumca yasal faizi ile birliktegeri alınacak.
Birden fazla işyeri bulunan işverenlere ait işyerlerinde kayıt dışı çalışanın bulunması halinde, gerek tespitin yapıldığı işyeri için, gerekse diğer işyerleri için kayıt dışı çalışanın işe başladığı aydan itibaren yapılan ödemeler Kurumca yasal faizi ile birlikte geri alınır ve söz konusuişverenler tespitin yapıldığı ayı takip eden aydan başlamak kaydı ile sağlanan destekten üç yıl boyunca yararlanamayacak.
Yasalara uygun işçi çalıştıranları ödüllendiren bu yönetmelik, bir yönüyle küçük işyerlerini korurken, diğer yandan sistemden kaçanları da cezalandırmaktadır.
Küçük işyerlerinin daha sağlıklı ve güvenli şartlarda üretim yapmasını sağlamak üzere hazırlanan yönetmelik, işverenlerin yükünü azaltacağı gibi işyerlerinin yasal zeminde üretim yapmasına da katkı sunacak.
